Op televisie kom je alles te weten over zijn vrouwen. In de kranten kan je voor hem sparen. En op dvd kan je hem tegenwoordig bekijken. Bij onze noorderburen gingen van de dvd van “Der Untergang” (2004) in de eerste week reeds 100.000 exemplaren over de toonbank. Ik vraag me af of onze nieuwe Paus zich die dvd zal aanschaffen, want Benedictus XVI behoorde ooit tot de Hitlerjugend. Deze jeugdzonde heeft alvast niet tot zijn ondergang geleid. De Duitsers hebben Adolf Hitler niet verkozen tot grootste Duitser aller tijden. En dat voor de man die het volk “Heil Hitler” leerde zeggen.
Na jaren van uitzichtloze bombardementen, man tegen man gevechten en deportaties is het einde van de Tweede Wereldoorlog in zicht. Adolf Hitler (Bruno Ganz) weet dat hij zijn droom over een groot overheersend Derde Rijk mag opbergen. Maar de Fürher wil gezichtsverlies vermijden. In zijn Berlijnse bunker zoekt hij een antwoord op de vraag hoe hij het tij alsnog kan keren. De frustratie, de wanhoop én de waanzin bij de Duitse leider groeit. Velen weten dat alles is verloren, anderen houden hardnekkig vol dat de zege komt. Een van de getuigen van Hitlers laatste dagen is zijn persoonlijke secretaresse Traudl Junge (Alexandra Maria Lara). Als capituleren niet het antwoord is, dan houdt een leider beter de eer aan zichzelf.
Wat “Der Untergang” anders maakt dan alle andere oorlogsfilms is dat het deze keer geen verheerlijking is van de overwinning van de geallieerden op het Duitse kwaad. De Duitsers hebben geen klauwen of grote tanden. Het zijn mensen zoals u en ik. Net daardoor is datgene wat er zich allemaal heeft afgespeeld tijdens die Tweede Wereldoorlog én in die Berlijnse bunker zo beklijvend. Het volk gelooft blindelings in een leider die naar het einde toe een gebrekkige en vermoeide indruk geeft maar hij blijft een sterke invloed uitoefenen. Zo smeekt een hevige verpleegster dat hij nooit mag opgeven. Zij zal hem blijven steunen en volgen bij elke beslissing die hij neemt.
De acteurs met Bruno Ganz als Hitler voorop moesten al hun gewetensbezwaren, vooroordelen en elke vorm van moraliteit overboord gooien. Enkel zo kunnen ze hun respectievelijke rol vertolken. Ganz steelt natuurlijk de show als de psychopaat die toch alles op een rijtje heeft. Hitler duldt geen tegenspraak en daarom kan je ook niet spreken van een tragiek, zo vindt iemand op de extra’s. Adolf Hitler noemt zichzelf de man die nooit naar de academie is gegaan maar wel op zijn eentje Europa heeft veroverd. Tijdens de laatste dagen van het regime geloofde Hitler niet dat er nog een wonder zou gebeuren. De schuld legt hij bij zijn officieren die hij net zoals Stalin beter had laten afmaken. Zelfs zijn eigen ondergang en die van zijn volk werd door hem vakkundig geënsceneerd. Het Duitse volk is aan het sterven meldt een soldaat aan zijn leider. Dat bewijst dat het volk zwak is en dan grijpt de natuur in, geeft dezelfde leider als antwoord. Zo kan je nooit verkozen worden tot grootste Duitser aller tijden.
De extra’s:
- Making of (58 min.)
- Interviews met de regisseur (20,51 min.), Bruno Ganz (0,58 min.), Alexandra Maria Lara (0,39 min.), Corinna Harfouch (0,55 min.), Ulrich Matthes 0,45 min.), Juliane Khöler (0,43 min.), Heino Ferch (0, 33 min.)
- Trailers
- B-roll (4, 22 min.)