Door zijn documentaire “Bowling For Columbine” bombardeert regisseur Michael Moore zichzelf tot het enfant terrible van de Amerikaanse filmindustrie. Maar dat is voor hem niet genoeg. Hij wil herinnerd worden als de nagel aan de doodskist van president George Bush. Hij doet dat met “Fahrenheit 9/11”. Op zijn gekende manier wil hij de ogen van zijn landgenoten openen in de hoop dat Bush uit het Witte Huis wordt gebonjourd. Ondertussen weten hoe dat avontuur is afgelopen. De Palm d’Or bleek onvoldoende en Michael Moore faalde in zijn opzet. Bush is nog steeds president. Maar zijn “Fahrenheit 9/11” blijft een belangrijk naslagwerk over de gebeurtenissen rond de aanslagen van 11 september. Teveel informatie en materiaal voor één dvd, vandaar dat er nu een dubbele dvd op de markt wordt gegooid.
Het begint bij de gestolen presidentsverkiezingen. Michael Moore zet een aantal feiten op een rij waaruit blijkt dat Al Gore de terechte winnaar is, maar dat de aanhangers van Bush die verkiezingen hebben gestolen. Bush noemt zich dus onterecht president. In plaats van leiding geven, gaat de machtigste man in de wereld op vakantie. Zijn persconferenties zijn inhoudsloos. Hij kan niets, hij doet niets, hij vertelt niets. Dat wordt heel pijnlijk in beeld gebracht als hij in een klaslokaal zit op die bewuste 11 september. Een medewerker vertelt hem dat er een vliegtuig in het world trade center is gevlogen. Kort daarna volgt een tweede vliegtuig. En wat doet de president: niets. Hij blijft zitten, staart voor zich uit en leest een kinderboek, terwijl honderden landgenoten sterven. Dat is de president van Amerika. Bij deze scène dacht ik meteen aan het lied “Meneer de president slaap zacht” van Boudewijn De Groot.
Het mooie is dat Moore “Fahrenheit 9/11” verpakt als een soort van toneelstuk. Het is een stukje cinema op zich. Hij begint en eindigt met de hoofdrolspelers die zich klaarmaken voor een opname, een vertoning. Ze werken de make-up bij, het haar even kammen en de teksten doorlopen. Eens de camera draait voeren ze hun stukje op. Naast de gestolen verkiezingen en de domheid van Bush toont Michael Moore dat er een link bestaat tussen de familie Bush en Osama Bin Laden. De twee families kennen elkaar uit het verleden. Ze hebben zelfs samengewerkt kort voor 11 september. Met de hulp van interviews, reacties en archiefmateriaal ga je als kijker conclusies maken, vaststellingen doen. De aanval op Irak draait helemaal niet rond Saddam Hoessein of massavernietigingwapens. Het gaat over zaken, olie, geld en hoe Bush en zijn intieme kring in naam van rechtvaardigheid en ik weet niet wat nog allemaal zichzelf verrijken. Dat zijn de feiten in “Fahrenheit 9/11”.
Alsof de film nog niet voldoende is, krijgen we op de dubbele dvd nog een pak aan extra materiaal. Het gaat vooral over bevinden die mensen maken voorafgaande aan de invasie. De beelden geven een globaler beeld en helpen om alles in een context te plaatsen. De impact van deze film is groot, alleen is die minder groot als je het vergelijkt met “Bowling For Columbine”. Dat komt doordat deze keer minder mensen getuigen en dat Moore weinig of geen rechtstreekse confrontatie aangaat. De twee rivalen ontmoeten elkaar heel even in de film. Bush roept enkel dat Michael Moore een deftige job moet zoeken. We missen een confrontatie zoals in “Bowling for Columbine” tussen Michael Moore en Charlton Heston.
Lila Lipscomb heeft het tijdens de première in Washington over de verdeelde meningen en reacties op de film. Net die verdeeldheid maakt Amerika speciaal. Lila is de vrouw die in de film een hevige voorstander is van de oorlog tot haar zoon sterft. Als Bush een oorlogspresident is, dan is zijn een oorlogsmoeder. Geheel terecht kunnen we George Bush uitroepen tot slechtste acteur. Veel hoop voor de acteercarrière van Britney Spears hadden we al niet. De zangeres maakt zichzelf nog maar eens compleet belachelijk. Op de dvd wordt er ook wat afgelachen. Komieken maken gretig gebruik van hun afkomst en de problemen die ondervinden als ze willen vliegen. We hadden het liever anders gezien maar het Amerikaanse volk heeft beslist. We zullen het nog een paar jaar moeten stellen met Bush als president. Maar dan is het gelukkig afgelopen.
De extra’s:
- Release of Fahrenheit 9/11 (11,21 min.)
- Eyewitness Account from Samara Iraq featurette (18,01 min.)
- Lila Lipscomb At the Washington DC Premiere (4, 30 min.)
- 7 New scenes
- Soundtrack to War (2, 35 min.)
- Trailers