Het S.M.A.K. is alweer getransformeerd. Het museum heeft zijn bankrekening geplunderd en een hele hoop nieuwe aankopen gedaan voor de vaste collectie. Omdat ze daar trots op zijn, met reden overigens, stellen ze de stukken ten toon op de eerste verdieping. Naast de vaste collectie hebben enkele kunstenaars tot maart een plekje in het museum gekregen.
De Brit Phil Collins toont voor het eerst in België twee video’s waarin hij documentaire met video clip lijkt te willen combineren. In één van de films toont hij een karaoke-set waarop fans van The Smiths het hele album mogen komen meekwelen. Amusant voor vijf minuutjes, niet voor een uur. De man heeft al heel wat prijzen op z’n naam staan, maar mij kon hij niet bekoren.
Veel meer tijd heb ik doorgebracht in de ruimte waar Henk Visch exposeert. De Nederlander maakt prachtige sculpturen die zo poëtisch en verstild zijn, dat je bijna op de toppen van je tenen zou lopen om de sfeer die in de ruimte hangt niet te verbreken. In de ruimte staat een beeld van een konijn dat Visch maakte voor een kinderkerkhof. Het beeld is tegelijk sprookjesachtig en angstaanjagend door de kleine witte oogjes die je priemend aankijken. In een hoek van de ruimte staat een beeldje van een paard, het komt niet hoger dan je enkel en je zou er haast voorbij wandelen. Het verbeeldt een ongeboren veulen. Als je wat dichterbij gaat, zie je dat aan zijn mond de staart van zijn moeder begint. Het lijkt alsof de kunstenaar het lichaam van de merrie weggegomd heeft.
Je krijgt echter de kans niet om op wolkjes te gaan lopen, want in de KunstNu-ruimte zet Belgisch kunstenaar Stefaan Dheedene je met beide voeten weer op de grond. Zijn kunstwerk is een staaltje van relativeringsvermogen. Dheedene kocht een Ikea kast en bouwde die identiek na. Hij stopte de replica in de originele Ikea-doos, vergezeld van een certificaat van authenticiteit en bracht de doos terug naar Ikea. Gevolg: in het S.M.A.K. staat een Ikea-meubel tentoongesteld en iemand heeft nu een kunstwerk gekocht in plaats van een ordinaire Billy-boekenkast.
Je kan je afvragen wat dat nog met kunst te maken heeft. Volgens mij is zijn kunstwerk niet tastbaar omdat de hele idee rond de kast net de kunst maakt. De boodschap draait rond perceptie: wat voor de ene een verlies betekent (een kopie als minderwaardig dan het origineel) zal door de andere beschouwd worden als een meerwaarde (het vervangen van een banaal product door een waardevol kunstwerk). Het hele proces van het namaken van de Billy-kast kan je bekijken op de video die in de KunstNu-ruimte draait.
Maar het is Franky D.C. die alle aandacht naar zich trekt. Het S.M.A.K. heeft hem de hele benedenverdieping ter beschikking gesteld en daar maakt hij handig gebruik van. Franky loopt er constant rond om schilderijen te vervangen, er nog wat details aan te veranderen, ze te verplaatsen. De tentoonstelling zal namelijk maar af zijn als ze gedaan is. In zijn werk zijn veel rode draden te vinden: recyclage, oranje, blind spots. Franky D.C. schildert zelden een volledig werk zelf, hij maakt steeds gebruik van gerecycleerd basismateriaal. Dat kunnen X-rays zijn waarop hij schildert, dat kunnen antieke beschadigde schilderijen zijn die nooit meer zullen gerestaureerd worden of schilderijen van een bevriend kunstenaar die hij bewerkt met zijn typische stijl. Één van die kenmerken is zijn onderzoek naar de ‘blind spot’. Hij verbeeldt die o.a. met oranje kadertjes op een schilderij. Dat die vierkantjes uitgerekend oranje zijn, is te wijten aan zijn obsessie voor oranje. Franky D.C. heeft door de jaren een immens oranje drukwerk archief aangelegd. Naast een obsessie ziet de kunstenaar het verzamelen van oranje drukwerk ook als een onderzoek. Hij ontdekte een weerkerend patroon in het gebruik van de kleur. In 1995 was er een oranje-‘drift’. Twintig jaar vroeger, in 1975, tekent zich een gelijkaardig moment af en nog eens twintig jaar eerder bij de uitvinding en de brede maatschappelijke toepassing van plastics...
Is er een vijs los bij deze kunstenaar of niet? Je krijgt in elk geval een indrukwekkende tentoonstelling voorgeschoteld die zeer zeker de moeite is om te bekijken.
Wie de komende maanden in het S.M.A.K. langsgaat, krijgt een fris werk voorgeschoteld. Niet vergezocht, niet te experimenteel, maar vaak gewoon mooi. Neem je tijd en ga eens langs.
Nog tot eind maart in het S.M.A.K. te bekijken.
Redactie Antenne