Het angstzweet liep opnieuw van mijn rug toen ik mijn tanden mocht zetten in de verjaardagseditie dvd van “Jaws”. Toen ik vele jaren geleden de film zag hield ik er immers nachtmerries aan over. De kartonnen vis ziet er tegenwoordig erg fake uit, maar hij blijft stukken gevaarlijker dan zijn CGI-soortgenoten uit pakweg “Deep Blue Sea” (1999). Wat de douchescène was voor “Psycho”, zo onvergetelijk is de oceaan in “Jaws”. Deze film over een mensetende witte haai van ongewone proportie en met een grote honger bezorgt je koude rillingen. Tweede keer goeie keer dus voor het duo Steven Spielberg en John Williams.
Amity is een rustige vakantiebestemming in New England. Maar die rust wordt grondig verstoord door een roofdier. Een immense haai terroriseert de zonnekloppers en de nietsvermoedende pootjesbaders. Niemand gelooft de lokale sheriff Martin Brody (Roy Scheider) behalve haaispecialist Matt Hooper (Richard Dreyfuss). Het onderzoek van de twee wordt gedwarsboomd onder andere door de burgemeester. Het geld van de vakantiegangers is immers noodzakelijk voor de economie. Elke negatieve publiciteit en zeker een ongeloofwaardig verhaal over een mensetende witte haai kan dodelijk zijn voor het vakantieoord. Maar verhalen doden geen mensen. Na een reeks van ‘ongelukken’ nemen Brody en Hooper de boot van visser Quint (Robert Shaw). Het trio gaat opzoek naar de dader.
Dat een boek, laat staan een film, zo een impact op de mens kan hebben, dat heeft auteur Peter Benchley nooit durven dromen. Zeker niet omdat hij na honderden mogelijke titels uiteindelijk koos voor “Jaws”, omdat die vier letters mooi pasten op de cover. Na een succesvolle literaire ontvangst kocht Universal de rechten op het boek voor 150.000 dollar. Achteraf bekennen producenten David Brown en Richard D. Zanuck dat ze nooit een verfilming hadden gemaakt als ze het boek twee keer hadden gelezen. Een haai die een boot in twee breekt, is niet realistisch en filmisch onmogelijk. De twee riepen de hulp in van Steven Spielberg waarmee ze ook “The Sugarland Express” (1974) hadden gemaakt. Spielberg opent de extra’s met de bekentenis dat hij heel veel moed vertoonde met het maken van deze film. Of hij was gewoon een complete idioot (Een idioot is veel gezegd. Hij zag er toen nog heel jong en wat naïef uit, maar het uiterlijk kan bedriegen). Spielberg hapte toe omdat “Jaws” qua verhaal dicht aanleunde bij zijn vorige film “Duel” (1971). En ook wel omdat beide titels uit vier letters bestonden. Tja, een reden moet niet altijd even diepzinnig zijn.
Spielberg palmt je volledig in zodat je alles gaat geloven. En dat is iets waarnaar elke regisseur streeft. Het moment dat Brody de visjes eten geeft, vergeet je nooit. Zijn gezichtsexpressie en de woorden “You're gonna need a bigger boat...” evenmin. Spielberg slaagt in zijn opzet vooral dankzij de dreigende noten van componist John Williams. Zijn eenvoudig thema bezorgt je kippenvel, al dacht Spielberg dat Williams grapte toen hij het voor de eerste keer speelde. Al vlug besefte de twee dat het thema doorslaggevend zou zijn. Dit leitmotief staat synoniem voor de dood. De afwezigheid ervan heeft nog een grotere impact als het beest geruisloos een slachtoffer aanvalt en verscheurd. Je gelooft je ogen en oren niet. Dat is ook het geval voor de acteurs. Aanvankelijk wilde Spielberg de hele cast van “The Last Picture Show” (1971), maar die konden zich niet engageren. Roy Scheider verklaarde hem gek en Richard Dreyfuss wilde liever gaan kijken naar de film dan nodeloos afzien tijdens het maken ervan. Ernaar kijken dat moet je beslist eens doen, en dat afzien dat hoort er nu eenmaal bij.
De extra’s:
- A look inside Jaws (108 min.)
- Gallery
- Shark Facts
- 13 deleted Scenes
- Out-Takes (1,29 min.)
- From The Set – 1974 (8,57 min.)
- Storyboard Comparison