Leven en laten leven. Soms gaat die gedachte echter niet op. We hebben de strijd van Teri Schiavo’s echtgenoot in de media kunnen volgen. De vrouw leefde al jaren zoals een plant. Haar echtgenoot wilde via euthanasie haar lijdensweg beëindigen en dat tot groot ongenoegen van Teri’s ouders die zelfs president Bush in de hele zaak betrok. Maar zoals in veel gevallen stond Bush er gewoon bij en keek hij ernaar. Gewoon naar kijken, stil van worden en op bepaalde momenten even snikken dat zal je ook doen bij “Mar Adentro” (2004) of voor de Engelstaligen onder ons “The Sea Inside”.
De Spanjaard Ramón Sampedro (Javier Bardem) vecht al dertig jaar voor zijn recht om te sterven. Al die tijd spendeert hij in bed, want Ramón raakte zoveel jaar geleden verlamd. Buiten muziek, televisie en de occasionele babbel met familieleden biedt het venster op zijn kamer enig maar weinig soelaas. Zijn leven krijgt een andere wending wanneer twee vrouwen hun opwachting maken. Advocate Julia (Belén Rueda) wil hem helpen in zijn strijd. De eenvoudige Rosa (Lola Duenas) wil hem dan weer overtuigen dat het leven zoveel biedt ook al ziet hij dat niet. Beiden vrouwen hebben zo hun eigen reden om hem te helpen. Wat de twee vrouwen niet verwachten is dat het net Ramón is die hun leven zal veranderen in plaats van andersom. De lamme laat hen door zijn sterke persoonlijkheid en uitstraling als het ware terug lopen.
Na “Les Invasions Barbares” (2003) en “The Event” (2003) maakt regisseur Alejandro Amenábar zijn film over een onderwerp dicht bij huis. In 2001 verscheen reeds “Condenado A Vivir” een televisiefilm over het leven van Ramón Sampedro met Ernesto Chao in de hoofdrol. Maar die film werd niet zoals Amenábar’s versie bekroond met onder andere 14 Goya Awards en zowel de Golden Globe als Oscar voor Beste Buitenlandse Film. De film is dus gebaseerd op ware feiten maar toch is dit een fictief verhaal. In 1998 haalde de Spanjaard zijn slag thuis. En dat door een ingenieus plan waarbij niemand beschuldigd kon worden van medeplichtigheid bij zijn dood. Ook Ramón wil niet dat er iemand beschuldigd en gestraft wordt als die hem zouden helpen sterven. Hij heeft immers geleerd wat hij betekent voor anderen en omgekeerd.
Een paar maanden geleden was ik verbaasd over mezelf toen ik de film in de bioscoop heb gezien. De film kon mij minder raken dan ik aanvankelijk had verwacht. Waarschijnlijk lag het toen gewoon aan de omstandigheden, want tijdens het bekijken van de film op dvd ontdekte ik de gevoeligheid die Amenábar in zijn film legt. Dit is ook iets compleet anders dan “Tesis” (1996) of “The Others” (2001). Al werkt hij terug met hetzelfde thema: de dood. Maar dit is evenzeer een verhaal over mensen, over het leven, over vasthouden en loslaten, over keuzes maken, over het ontdekken van de liefde en het ontdekken van jezelf.
Het leven is een kostbaar goed want je hebt er maar één, tenzij je gelooft in reïncarnatie. Alejandro Amenábar gelooft daar niet in. Hij meent dat er na de dood helemaal niets meer is, net zoals er niets is voordat je wordt geboren. Dat neemt niet weg dat hij geen mening heeft over dood en leven, alleen neemt hij geen positie in voor of tegen euthanasie. Amenábar is net zoals Ramón geen spreekbuis voor anderen, want geen enkele mens en geen enkele situatie is gelijk. Iedereen vormt zijn mening en iedereen heeft goede argumenten die hun standpunten ondersteunen. Zo is de discussie tussen Ramón en een priester tegelijk grappig en meteen ook een les in het leren respecteren van meningen. Iedereen heeft het recht om te leven. Het leven is echter geen verplichting.
“Mar Adentro” is een film dat je net zoals de personages doet nadenken over het leven. Wat is vrijheid als je geen leven hebt en wat voor leven heb je als je geen vrijheid hebt. Wie kan met zekerheid zeggen of zijn vraag om te sterven irrationeel is? Uiteindelijk zal zoals bij alles de tijd en de evolutie van het denken dat uitmaken. Javier Bardem (“Dancer In The Dark”) krijgt deze keer een grote beperking opgelegd in zijn acteren. Het enig waarover hij beschikt is zijn mimiek. Die gezichtsuitdrukkingen zeggen op bepaalde momenten zoveel meer dan woorden ooit kunnen doen. Een van de sterkste momenten uit de film drijft naar boven wanneer je hoort dat Ramón heeft leren huilen met een glimlach op het gezicht. Want vaak verloopt het ook zo in het echte leven. Mensen komen op je af en vragen hoe het met je gaat. Het is haast een sociale verplichting dat je zegt dat alles goed gaan met een fake glimlach op het gezicht, want na het verwachte antwoord kunnen ze zijn ze terug vertrokken en stellen ze dezelfde vraag aan anderen. Slechts bij weinigen weet je dat je de waarheid kunt en mag zeggen.
Liefhebbers van extra’s die worden met de dvd verwend. Naast enkele deleted scenes krijg je met 17 tekeningen een overzicht van de verschillende sets en via 24 storyboards een kijk op de fatale duik van Ramón. Zeker de moeite waard is de reis die je neemt in het maken van de film. Amenábar neemt rustig zijn tijd om te vertellen waarom hij dit verhaal wilde verfilmen en wat daar allemaal bij kwam kijken. Sterke cinema waar je toch even stil van wordt.
De extra’s:
- A Journey “Inside The Sea” (84 min.)
- Deleted Scenes- Photo gallery
- Set Designs
- Storyboard