Erick Beltrán is een frisse dertiger die geboren is in het verre Mexico, maar die nu al geruime tijd zijn kunstzinnige tenten heeft opgeslaan in Amsterdam. Beltrán staat bekend als een figuur die heel wat stof doet opwaaien, en dat zullen we geweten hebben. Vanaf midden februari kunnen we een deel van zijn werk bewonderen in het S.M.A.K, onder de naam 'Punch Drunk'. De term is eigenlijk afkomstig uit de bokswereld en duidt een staat van verwarring aan bij de boksers nadat ze een aantal welgemikte vuistslagen hebben moeten incasseren.
Wat die titel nu precies te maken heeft met de uiteindelijke thematiek van de tentoonstelling, zal u waarschijnlijk een worst wezen (of onderschat ik de diepgang van de gemiddelde Urgent-luisteraar?), maar kenmerkend voor het werk van Beltrán is in eerste instantie diens fascinatie voor taal, meer bepaald voor de grafische toepassing voor taal in de gedrukte media, zoals affiches, kranten, boeken en dergelijke meer, iets wat hij eigenlijk met de paplepel ingekregen heeft aangezien zijn vader grafisch vormgever is. Wat hem bovendien intrigeert, zijn de politieke en economische drijfveren van producenten van drukwerk.
Concreet doet Beltrán enkele subtiele ingrepen in kranten, maakt hij foto’s, ontwerpt letters en manipuleert drukwerk, om zo de routine te doorbreken en de lezer ervan bewust te maken dat de media ons door de vormgeving en rangschikking van de nieuwsberichtenproberen op te dringen wat belangrijk is en wat niet. Zo heeft hij het Nederlandse dagblad Het Parool ooit zover gekregen dat ze alle punten en komma’s in een editie lieten wegvallen.
Dat is natuurlijk niet aan de aandacht ontsnapt van het S.M.A.K. dat prompt Beltrán uitnodigde om “kleine ingrepen te realiseren in de stad”, wat praktisch gezien neerkomt op tijdelijke installaties en performances in de stad. Parallel met de interventie in de stad werd een kleine complementaire presentatie van de betrokken kunstenaar gebracht in het museum.
De tentoonstelling ‘Punch-drunk’ wordt gekoppeld aan drie interventies. De eerste vond plaats in de krant ‘De Standaard’. In de krant van vrijdag 18 februari werd namelijk de afbeelding op de voorpagina vervangen door het woord ‘twijfel’.
De tweede interventie konden we bekijken in de stad zelf. Op vrijdagochtend 18 februari werden 10.000 affiches met het woord ‘twijfel’ verspreid over enkele winkelwandelstraten, in de buurt van de Koestraat en Mageleinstraat. Op die manier heeft hij de stadsdiensten wel tegen zich in het harnas gejaagd, omdat het papier niet tijdig werd opgeruimd en de straten zich door de regen ontpopt hadden tot papierbrij. Inkt vloeide uit de pennen van de arm der wet...
Het derde luik van het project vindt plaats in het SMAK zelf. In een van de kleine kabinetzaaltjes van het museum presenteert Beltrán een bescheiden installatie-annex-archief, dat volledig bestaat uit beelden die hij zelf als kunstenaar selecteerde. Bij wijze van kennismaking brengt hij er een klein overzicht van zijn recente projecten. Het leukste daarvan is 'Nothing is true', een reeks van meer dan honderd alledaagse leugens in de trant van “Ik doe het morgen wel”, die telkens in mooie klassieke lettertypes op affiches gedrukt werden en op de muur geplakt.
De tentoonstelling van Beltrán zelf is een bezoek aan het SMAK al meer dan waard, zoveel is duidelijk. Voor de kritische zielen die nog een extra duwtje in de rug nodig hebben, kort nog even dit: naast het speelse werk van Beltrán kan je als kunstliefhebber ook nog genieten van de foto’s en de nieuwe film 'Portable Stones' van de Ierse Orla Berhaus, en de sculpturen en aquarellen van Bernd Lohaus, een vrij bekende naam in het internationale kunstwereldje, zo blijkt. Ook Belgische kunst is vertegenwoordigd in het SMAK met de tekeningen en schilderijen van Michaël Borremans. Je moet een verdomd goed excuus hebben om weg te blijven uit het S.M.A.K...
De tentoonstelling 'Punch Drunk' loopt nog t.e.m. 13 maart in het S.M.A.K., en studenten betalen 3.80 lapkes (normale prijs: 5 euro).
redactie Café Civilisé