Stel je even voor: Gent is de hoofdstad van een land dat net een dictatuur overleefde. De Gentse inwoners leven in een gebied, zwart-wit verdeeld tussen rijk en arm. De rijken in het miljoenenkwartier, de armen, aan de Dampeurte – ’t is fictie hé – een sloppenwijk waar de huisjes op elkaar gepakt staan als kartonnen dozen. Arme kindjes mogen niet naar school rijke kindjes wel. Arme jongeren vinden geen werk, de rijken verdienen geld alleen al door te ademen. Hoe zou jij dan reageren? Jij, jullie, urgentenaartjes, urgentaanhangers. Ah ja, inderdaad, het radiobloed, waarover u beschikt zou ongetwijfeld in u kolken. U zou er alles aan willen doen om het volk te helpen. Door hen een stem te geven, bijvoorbeeld. Een radiostem.
Nee, laat ons blij en gelukkig zijn dat wij als Gentenaars genieten van de voordelen van het leven in een erfelijke parlementaire monarchie met federale staatsstructuur waar iedere burger vrij en blij zijn mening mag uiten. Stel je voor, anders konden we radio urgent de stem van de Gentse jongere misschien wel vergeten. Of moesten we, nee dat kan toch niet waar zijn, misschien illegaal “on air” gaan met de radio urgent “zender for pirats only”. Nee, dat zouden we toch echt niet willen, … Hoewel, hoewel, piratenradio blijkt toch over enige romantische kantjes te beschikken. Neenee, ik spreek niet uit eigen ervaring, voorlopig heb ik nog geen plannen om een zelfgefabriceerde stem voor het Gentse volk ineen te knutselen – met mijn stem? Nee, ik spreek hier over een filmervaring. Een heel aangename filmervaring: Radio Favela, is haar naam, de naam van een pas uitgebrachte Braziliaanse film.
De film vertelt het verhaal dat ik hier zonet in mijn fictieve inleiding schetste, gewoon Gent door Brazilië vervangen en u kunt terug volgen. In 1980 kreeg ene Jorge in het Zuiderse Bélo Horizonte het idee om midden in de favela (sloppenwijk) een piratenzender op te starten. Met de hulp van een handige Harry (die zoeken wij trouwens nog, interesse?: mail grietb@urgent.fm) en wat muzikale vrienden (zelfde boodschap: grietb@urgent.fm) stampte hij in een mum van tijd de meest populaire radiozender van de Braziliaanse sloppenwijk uit de grond. De film vertelt zijn verhaal. Een warm verhaal van jongeren die willen opkomen voor datgene waarin zij geloven. En dit zonder geweld te gebruiken, maar door hun stem en de muziek te gebruiken. Een verhaal dat tegenwoordig best wel wat meer verteld en toegepast mag worden.
Regisseur Helvécio Ratton vertelt dit verhaal in al zijn eenvoud en schoonheid. Met hier en daar een vleugje humor (“Jorgé, vraag mijn vrouw in uw programma eens of ze aub bij mij terug wil komen?”) erbij slaagt hij erin de kijker te blijven boeien. De eenvoud is misschien iets te sterk doorgedreven in de ideeën die de jongeren verkondigen. “De wereld kan toch zo slecht niet zijn, mensen leef in vrede samen, arm en rijk, dan zal alles er veel mooier uitzien.” Maar dat nemen we, of ik toch, er graag bij. Ten slotte draait het ook allemaal om enkele “ basic”waarden en is het eerder het enthousiasme waarmee de jongeren zich voor hun radio inzetten dat de kijkers van het goede van hun ideeën zal overtuigen dan deze “bond zonder naam”-uitspraken. Deze film wil ook niets anders dan een positief idee uitstralen. We zien wel het geweld in de sloppenwijk maar toch overheersen warme kleuren en mooie beelden van “schone momenten des levens” de film. Het gaat zelfs zo ver dat je het als kijker bijna jammer vindt dat je niet in de favela geboren en getogen bent. Maar goed, ik veronderstel dat de gemiddelde filmkijker voldoende intelligent is om, moest het idee zich aanbieden, zichzelf toch voldoende te bezinnen alvorens daadwerkelijk met kartonnen doos te vertrekken. Verder is de film, hoewel hij een verhaal vertelt dat zich afspeelt in een land ver hier vandaan, ook aangenaam en genietbaar door zijn herkenbaarheid. “Je mag niet meer dan 25 Watt uitzenden.” of “Hé, waar is de presentator van het programma plots naartoe?”, waar hebben we dat nog gehoord. Inderdaad, Gentse studentenradio urgent. Alleen voor de graad van herkenbaarheid in de scène waarin de technicus de zender in mekaar last terwijl hij een lofzang aan Jezus zingt, vrees ik een beetje. Maar hé, moeten kunnen, toch?
Radio Favela, moet het nog gezegd: urgentenaartjes geniet voor één keer van het geklungel, en neem er ineens het mooie verhaaltje bij, van een stelletje jonge radiomakers mét droom. En, alvast een weetje om het radiobloed blijvend te laten kolken: Radio Favela wachtte 20 jaar(!!) op haar licentie. Hoor ik nog iemand klagen?
Urgentliefhebbers – en fanaten, ja ook u verdient een persoonlijke boodschap: Ga, en geniet van het filmpje over 104.5fm. Ook zonder radio-ervaring zal u zich ongetwijfeld amuseren. En stel dat de microbe u bij het verlaten van de zaal te pakken zou hebben: join urgent is en blijft een optie! Zeg niet dat ik het u niet gezegd heb! Dank u.
Griet Baeten
Redactielid Café Civilisé