Spektakelfilms zitten weer in de lift. Terwijl Brad Pitt en Orlando Bloom de bioscoop onveilig maken met het epos “Troy”, waarin ze door middel van hun bloot bovenlijf ons wakker proberen te houden, toont Kirk Douglas op de dvd van “Spartacus” (1960) hoe het in een grootse film wel moet. Volgens de geruchtenmolen was het tot dan de duurste film ooit. Niet dat zoiets relevant is, want dure films zijn niet noodzakelijk goeie films, maar we gaan het weer niet hebben over “Troy”. Eén ding is zeker bij “Spartacus” krijg je wel waar voor je geld.
De film begint met Batiatus (Peter Ustinov) die nieuwe slaven koopt in een werkkamp. Wat de koop beslissend maakt zijn de tanden van de slaaf. Een goed gebit staat garant voor een stevig skelet en daardoor kunnen de mannen harder en zwaarder werk verrichten. Tijdens zijn kooptocht botst Batiatus op de rebelse slaaf Spartacus. Vanaf dan is die slaaf eigendom van Batiatus en leidt hij hem op tot een gladiator, een man die moet vechten wil hij overleven. Spartacus’ kracht, uithoudingsvermogen en vechtlust zijn drie eigenschappen die van pas komen als hij zijn grootste tegenstander ontmoet buiten de arena: het Romeinse keizerrijk. Spartacus heeft zoals elk gezond persoon ook nog een verstand en een hart en beide slaan op hol als hij Varinnia (Jean Simmons) ontmoet, de mooie slavin van Batiatus die wordt verkocht aan een Romeinse heer.
Voor de jonge filmkijker klinkt het verhaal bekend in de oren. Russel Crowe doet het als de slaaf die een gladiator wordt en de gladiator die de keizer uitdaagt zoveel jaar nog eens over in “Gladiator” (2000). Voor de versie van Stanley Kubrick moet je meer dan 3 uur van je vrije tijd opofferen, maar de tijd wordt goed besteed. Naast alle slag- en slachtpartijen bevat “Spartacus” een heel mooie romantische verhaallijn. Daardoor zal zowel hij als zij wegdromen van alles wat zich op het kleine televisiescherm afspeelt. Het is Kubricks meest conventionele langspeelfilm. Hij blijft mooi binnen de richtlijnen van een Hollywood-productie en net daarom heeft de regisseur deze film altijd gehaat. Oorspronkelijk was Kubrick niet eens aan het project verbonden. De eerste scènes vonden plaats in Death Valley en die scènes dragen nog steeds de stempel van Tony Mann die aanvankelijk in de regisseurstoel zat. De film was in handen van Bryna Productions, het bedrijf van Kirk Douglas en daardoor had de hoofdrolspeler een grote inbreng in het selecteren van de regisseur en ook het recht om die te vervangen volgens eigen goeddunken.
Zelf toont Kirk Douglas dat hij zoveel jaar geleden nog kon lopen, springen en wegduiken als geen ander. Hij krijgt het gezelschap van de legendarische Laurence Olivier als Marcus Licinius Crassus en Peter Ustinov als Lentulus Batiatus. Het is vooral deze laatste die de extra’s op de dvd het bekijken waard maakt. De man vertelt in zijn eigen stijl en op een grappige manier een aantal anekdotes. Zo was deze materie voor hem niet geheel onbekend. Hij vertolkte immers de rol van Nero in die andere klassieker “Quo Vadis” (1951). Maar tot zijn grote verbazing bevatte het scenario geen of weinig referenties naar Christus of de kerk, wat tot dan de evidentie zelf was. Bij momenten steekt hij de draak met zijn tegenspelers en ook zijn theorie waarom hij een Oscar kreeg, is iets wat je zelf moet bekijken. Een ander noemenswaardige extra is “The Hollywood Ten” waarin wordt stilgestaan bij de tien creatieve geesten die destijds wegens zogezegde banden met het communisme een bedreiging vormden voor het Westen. Met het groot aantal van klassiekers die op dvd verschijnen wordt de keuze welke eerst aanschaffen steeds moeilijker, maar “Spartacus” mag zeker hoog op je lijstje staan.
De extra’s:
- Audio commentaar acteurs & filmmakers
- Audio commentaar Dalton Trumbo met scoremuziek van Alex North
- Promo interview met Jean Simmons uit 1967 (3,35 min.)
- Video interview met Peter Ustinov uit 1992 (25 min.)
- Behind the scenes at gladiator school (5 min.)
- Production stills
- Lobby cards
- Posters & prints
- Comic book
- Kubrick’s sketches
- The Hollywood Ten (15 min.)
- Saul Bass Stroyboards
- Trailer