Het gebeurt zelden dat ik overmand wordt door allerlei emoties tijdens een film. In “The Constant Gardener” (2005) gebeurt het door het verhaal, de vertolking, de beelden en de muziek. Deze bioscoopervaring vergeet ik net zoals die van “The Hours” of “Crash” nooit meer. Het stelt mij gerust dat dezelfde gevoelens van bij de bioscoopervaring bij het bekijken van de dvd terugkomen, want dan besef je dat dit geen eendagsvliegen zijn. Kortom dit is een film die je moet leren kennen om meer dan één reden...
Justin Quale (Ralph Fiennes) neemt op het vliegveld afscheid van zijn vrouw Tessa (Rachel Weisz). Het is de laatste keer dat hij haar levend zal zien. Enige tijd later hoort hij dat ze op een brutale manier om het leven is gekomen in Kenia. De omstandigheden zijn heel onduidelijk want ze moest daar helemaal niet zijn: had ze een affaire of is er meer aan de hand. Dat wil Justin ondanks de waarschuwingen van vrienden en bazen achterhalen. Zijn zoektocht naar de waarheid is een zoektocht doorheen een web van intriges, leugens en persoonlijke verrijking in naam van het welzijn van iedereen.
Fernando Meirelles bevestigt dat hij een talenvolle filmmaker is. De Braziliaan maakte eerder indruk met het gewelddadige “Cidade De Deus” (2002). Met deze verfilming van het boek van John le Carré doet hij dat opnieuw. Al zit zo goed als geen enkele zin of scène uit het boek in de film. Toch vindt Le Carré dat zijn boek op geen betere manier verfilmd kon worden. Het gaat hem om de kern van het verhaal en dat wordt via onbeperkte artistieke vrijheid in filmtaal omgezet. De boodschap is duidelijk: onze maatschappij zit vreemd in elkaar. Die boodschap is door het bedrijf Pfizer ook terug actueel. Net zoals in de film test dat bedrijf medicijnen uit opdat we diverse ziektes en aandoeningen zouden overleven, waar we allemaal achter staan. Maar de bedrijfsleiders willen natuurlijk niet alleen levens redden, maar ook winst maken. Ze doen dat door het uittesten van die medicijnen op nietsvermoedende Afrikanen, en daar kunnen we helemaal niet achterstaan. Meirelles doet je met deze film nadenken over achterpoortjes en slinkse onderhandelingen die eerder regel dan uitzondering zijn. Thrillers kunnen wel eens saai en langdradig uitvallen, dat is in de verre verste niet van toepassing op dit liefdesverhaal verweven in een politieke thriller.
Door deze film wil gaan roepen en schreeuwen, en tegelijk maakt hij je ook stil. Zo zoekt Justin naar het einde van de film rust in de natuur. Op de wondermooie muziek van Alberto Iglesias en de ondergang van de zon voel je dat hij klaar is voor een reünie met zijn geliefde. Het is op dat moment dat je voelt hoe diep dit personage en de film jou raakt. Je kan het vergelijking met die pakkende scène uit “The English Patient” wanneer Fiennes Kristen Scott Thomas in zijn armen uit de grot draagt. Meirelles laat zijn acteurs echt acteren. Hij kijkt niet of ze op het juiste kruisje staan of dat ze exact de dialogen zeggen zoals in het script. Dat geeft Ralph Fiennes zoveel energie en voldoening, en dat zie je ook op het scherm. Volgens Le Carré is Justin per ongeluk met zijn geweten getrouwd, zijnde Tessa. Zij zegt wat hij denkt en wat hij voelt, en durft zichzelf belachelijk maken en anderen voor schut zetten. Ze weet dat wat ze zegt over deze doofpotaffaire de waarheid is. Zij is ook zijn huis.
Ik heb het al vaker gezegd en geschreven dat Rachel Weisz een geweldige actrice is. Ze is supermooi en deze keer straalt ze meer dan ooit. Heel terecht won ze hiervoor de Oscar van beste vrouwelijk bijrol. Haar personage vertegenwoordigt ieder van ons, want iedereen moet dit soort van onrecht aanklagen. Al zit Tessa vervat in twijfel. Ondanks dat je van bij het begin weet hoe het met haar afloopt, toch verwacht je dat ze nog levend en wel ergens opduikt. Je wilt dat deze imposante en sterke vrouw leeft. Maar voortdurend twijfel je ook aan Tessa’s bedoelingen. Want zoals Justin zelf zegt, hij kent haar nauwelijks en toch maakt ze zoveel indruk op hem, en ons. Is ze echt verliefd of zit er ergens een adder onder het gras. Tessa vraagt aan Justin dat hij haar meeneemt naar Afrika als minnares, vriendin of zelfs als echtgenote waarop hij zegt dat hij haar nauwelijks kent. Daarop antwoordt zij “You can learn me”. Die zin en de manier waarop ze het zegt bevat zoveel waarheid, want in deze hectische maatschappij waarin iedereen zoekt naar die ene ware, nemen we eigelijk wel tijd om de andere te leren kennen. En in hoeverre kennen we elkaar? “The Constant Gardener” bevat meerdere lagen waarvan je elke laag zorgvuldig wil omspitten en bestuderen.
De extra’s:
- Deleted Scenes (+/- 11 min)
- Extended Scene: Haruma - Play in Kibera (+/- 10 min)
- Embracing Africa: Filming in Kenya (+/- 9 min)
- John Le Carré: From Page to the Screen (+/- 8 min)
- Anatomy of a Global Thriller: Behind The Scenes of The Constant Gardener (+/- 12 min)
- Original Theatrical Trailer